Po co mi backup?
W internecie krąży takie powiedzenie, że ludzie dzielą się na dwie kategorie: Takich, którzy robią kopię zapasową, oraz takich, którzy będą ją robić. Jeżeli bagatelizujesz posiadanie kopii zapasowej to… Nie jesteś sam. To hasło powstało w wyniku podobnych doświadczeń wielu ludzi, którzy konieczność posiadania kopii swoich danych zrozumieli w wyniku ich utraty — nierzadko bezpowrotnej.
Ja też doświadczyłem podobnego przebiegu zdarzeń, choć nie był on tak dramatyczny: Prawie 300 GB fotografii znajdowało się na dysku, którego zbyt agresywne zarządzanie poborem prądu spowodowało, że uległ on awarii — na szczęście usterka nie była permanentna i udało mi się uruchomić dysk na czas niezbędny do skopiowania zdjęć. Skosztowałem jednak uczucia straty sądząc, że dysku nie uda się już uruchomić i lata dorobku fotograficznego przepadły bezpowrotnie.
Od tego momentu słowo backup na dobre zagościło w moim słowniku i nie wyobrażam sobie nie posiadać aktualnej kopii danych zarówno zapisanych na dyskach komputera stacjonarnego, jak i na urządzeniach przenośnych czy też na serwerze www.
Jednym z powodów, dla którego niechętnie podchodzimy do tematu kopii zapasowej, jest jej uciążliwość. Jest to kolejne zadanie na liście do zrobienia. Idealnym rozwiązaniem jest więc automatyzacja tego procesu, ale nie zawsze jest to pożądane. Wprawdzie szanujące się firmy hostingowe oferują automatyczną kopię zapasową plików, poczty i baz danych, ale już np. migracja strony internetowej może wymagać wykonania kopii w konkretnym momencie. Dobrze jest więc znać skuteczne narzędzia, które ten proces ułatwiają.
Najlepsza wtyczka do kopii zapasowej WordPress
Bohaterem tego artykułu jest wtyczka Duplicator, występująca w wersji darmowej (również oznaczanej jako „Lite”) oraz w rozbudowanej wersji Pro. Jednak jeżeli nie chcemy automatyzować procesu kopii zapasowej i umożliwiać wtyczce przesyłanie plików na Dropbox, chmurę Amazon lub serwer FTP, wersja darmowa w zupełności nam wystarczy.
Duplicator to proste narzędzie umożliwiające wykonanie kopii zapasowej całego systemu WordPress, czyli plików przesłanych do zakładki Media, szablonów, wtyczek oraz bazy danych. Domyślnie wtyczka tworzy archiwum ZIP, w którym znajdują się wszystkie pliki strony oraz zrzut bazy w formacie SQL.
Na tym jednak nie koniec — najpotężniejszą funkcjonalnością tego rozwiązania jest skrypt instalacyjny w formie pliku PHP, który umożliwia łatwe przywrócenie lub migrację strony. Skrypt w czterech krokach pozwala na:
- Rozpakowanie archiwum na serwerze (nie trzeba przesyłać wszystkich plików przez FTP);
- Podanie danych do połączenia z aktualną bazą MySQL i jej wypełnienie rekordami z pliku SQL (jeżeli baza nie jest pusta, skrypt automatycznie ją wyczyści);
- Automatyczne wykrycie nowego adresu strony oraz ścieżki na serwerze wraz z automatycznym przeniesieniem wszystkich linków i dowiązań w bazie — dzięki temu migracja strony na inną domenę lub inny serwer nie stanowi najmniejszego problemu;
- Posprzątanie po instalacji — usunięcie plików instalatora oraz archiwum źródłowego.
Nie licząc czasu potrzebnego na przesłanie pliku ZIP na serwer, instalacja strony zamyka się zwykle w 5 minutach i jest bardzo prosta.
Oczywiście archiwum ZIP, jak i sam instalator możemy pobrać z zaplecza WordPress, bez konieczności korzystania z serwera FTP, co znakomicie ułatwia tworzenie kopii zapasowej i np. przechowywanie jej na dysku komputera stacjonarnego.
Warto pamiętać, że kopia zapasowa przechowywana w tym samym miejscu, co pliki źródłowe nie jest wiele warta. Wystarczy, że CMS zostanie zainfekowany złośliwym oprogramowaniem i backup, który utworzyliśmy, może zostać usunięty lub uszkodzony.
Jeszcze prostsza migracja WordPress z Duplicator od wersji 1.3
Dosłownie kilka dni temu otrzymałem newsletter z informacją o nowościach planowanych w wersji 1.3 wtyczki, dostępnej już teraz w formie beta. Nowa wersja wprowadza dwie fantastyczne nowości, które spodobają się głównie administratorom stron z dużą ilością grafik oraz programistom, którzy często aktualizują strony na serwerach produkcyjnych z wersji deweloperskich lub lokalnych.
Duplicator 1.3, oprócz standardowego archiwum ZIP, wprowadza obsługę standardu DupArchive, który zdaniem autorów, umożliwia sprawne tworzenie kopii zapasowych nawet do 1 GB objętości na serwerach współdzielonych lub innych o ograniczonych czasach wykonywania skryptów. Kto miał przyjemność wykonywać kopię zapasową strony z folderem „uploads” zajmującym kilkaset megabajtów ten wie, że jest to wspaniała wiadomość. Liczę na to, że to rozwiązanie spowoduje, że ręczne kopiowanie folderu z przesłanymi grafikami za pomocą FTP nie będzie już konieczne.
Drugą z kluczowych nowości jest Overwrite Mode, czyli tryb nadpisywania. Polega on na tym, że instalator nie potrzebuje już czystego folderu do wykonania instalacji. Jeżeli prześlemy archiwum oraz skrypt instalatora do folderu z istniejącą instalacją WordPress, instalator zasugeruje tryb nadpisywania, automatycznie pobierze dane do połączenia z bazą danych z pliku konfiguracyjnego, zachowa wp-config oraz .htaccess, w trakcie instalacji usunie wszystkie istniejące pliki i automatycznie zainstaluje nową wersję strony. Nie trzeba już usuwać wszystkich plików oraz podawać danych do połączenia z bazą. Ta funkcjonalność jest świetna również dla osób, które wykonały backup przed aktualizacją wtyczek i w wyniku błędów chciałyby przywrócić wersję sprzed aktualizacji. W tym wypadku wystarczy tylko skopiować archiwum oraz instalator do głównego folderu strony i pozwolić Duplicatorowi nadpisać istniejącą instalację. Co ciekawe — to rozwiązanie działa także z CMS instalowanym przez różnego rodzaju skrypty dostępne w firmach hostingowych, np. Installatron.
Jeżeli czytasz ten artykuł w czerwcu 2018, wersja 1.3 jest dostępna jako beta na stronie autorów. Jeżeli w późniejszym terminie — jest całkiem prawdopodobne, że jest już do pobrania z oficjalnego repozytorium wtyczek WordPress.
Czego Duplicator nie potrafi?
Były pochwały, przyszła więc pora na wady tej wtyczki. Na szczęście nie ma ich wiele.
Timeout, czyli przekroczenie czasu wykonywania skryptu. Ponieważ wtyczka tworzy kompletny backup, jednocześnie go kompresując, w przypadku dużych stron i słabszych hostingów wirtualnych, proces tworzenia archiwum jest często przerywany przez serwer. Wersja 1.3 wprowadza nowy typ archiwum, które ma być odporne na ten problem, ale jeżeli ktoś absolutnie potrzebuje plik w formacie ZIP, nie pozostaje nic innego jak utworzenie kopii bez folderu „/wp-content/uploads/”. Ponieważ w tym folderze WordPress domyślnie zapisuje wszystkie przesłane przez użytkowników pliki (w tym zdjęcia w oryginalnej rozdzielczości), odfiltrowanie folderu sprawia, że objętość archiwum drastycznie się zmniejsza i wtyczka nadąża z jego utworzeniem w wyznaczonym przez serwer czasie.
Krzaczki w nazwach plików, czyli brak obsługi polskich znaków oraz innych z puli Unicode. WordPress zachowuje pliki przesłane w zakładce Media w oryginale. Oznacza to, że nie zamienia polskich znaków w nazwach plików na „czyste” odpowiedniki. Dla Duplicatora to duży problem, ponieważ tworząc archiwum ZIP, zamienia znaki Unicode na „krzaczki”. Jeżeli ktoś obsługuje strony anglojęzyczne, to tego problemu nie uświadczy, ale w przypadku polskojęzycznych stron, warto przed utworzeniem kopii włączyć filtr dla folderu „uploads”. Co ważne — wtyczka po przeskanowaniu instalacji, jeszcze przed wykonaniem kopii, poinformuje nas o znalezieniu plików z niestandardowymi znakami w nazwie i zaproponuje ich odfiltrowanie. Trzymam kciuki za nowy format DupArchive — oby wyeliminował i ten problem.
Backup nieco bardziej profesjonalny
Duplicator jest również dostępny w wersji płatnej jako Duplicator Pro. Wtyczka posiada wszystkie funkcje wersji darmowej i oprócz tego posiada wsparcie dla instalacji multisite, możliwość automatyzowania kopii zapasowej (np. przez cron), oraz umożliwia przesyłania plików na Dropbox, chmurę Amazon, FTP, OneDrive lub Google Drive.
Wersja płatna posiada również udoskonalony silnik kopii zapasowej, dzięki czemu pracuje sprawniej i umożliwia wykonanie backupu większych stron niż wersja darmowa (wg szacunków autorów, chodzi o strony o wielkości około 2 GB zainstalowane na serwerach współdzielonych).
Więcej na temat Duplicator Pro możesz przeczytać na stronie producenta.
Jak zrobić kopię zapasową WordPress?
Duplicator to stosunkowo proste narzędzie niewymagające specjalistycznej wiedzy w celu utworzenia kopii zapasowej. Daj znać w komentarzu, jeżeli potrzebujesz pomocy i chciałbyś przeczytać poradnik jak efektywnie korzystać z tej wtyczki.
Na rynku istnieją też inne rozwiązania pozwalające na migrację i backup WordPress. Korzystasz z innej wtyczki? Daj znać, co sądzisz o Duplicator i dlaczego wybrałeś inną metodę.
Łukasz Szmigiel
Powiązane artykuły
wpDiscuz